การฝึกให้สุนัขขับถ่ายเป็นที่ และถูกเวลาเป็นปัญหาใหญ่ของเจ้าของสุนัขเกือบทุกราย เจ้าของสุนัขควรจะเรียนรู้ถึงการฝึกสุนัขให้ขับถ่ายให้เป็นที่เป็นทาง และนี่คือทุกสิ่งทุกอย่างที่คุณต้องรู้ เพื่อที่จะฝึกการขับถ่ายเป็นที่ให้ประสบความสำเร็จ
สิ่งที่ต้องเข้าใจก่อนเริ่มฝึกสุนัขให้ขับถ่ายเป็นที่
ก่อนจะกล่าวถึงวิธีการฝึกการขับถ่ายของสุนัข เราควรจะมาทำความเข้าใจกันเสียก่อนว่า สิ่งที่คุณคิดว่ารู้อยู่แล้วนั้น อะไรบ้างที่เป็นความจริงและอะไรที่ไม่จริง โดยปกติสุนัขจะปัสสาวะสูงสุดประมาณ 6 ครั้งต่อวัน ส่วนสุนัขที่อยู่อย่างอิสระจะปัสสาวะบ่อยกว่านี้ แต่สุนัขที่เลี้ยงในบ้านที่ถูกฝึกขับถ่ายมาแล้วนั้นการได้ปัสสาวะเพียง 2-3 ครั้งต่อวันก็สามารถจะอยู่อย่างสบายๆ ในขณะเดียวกันสุนัขตัวผู้จะปัสสาวะได้ทุกเวลาที่คุณพาเขาออกไปเดินเล่นเพื่อแสดงอาณาเขตของตัวเองตามสัญชาติญาณ
เช่นเดียวกับที่การปัสสาวะนั้นเกี่ยวพันกับการดื่มน้ำ การถ่ายอุจจาระนั้นเกี่ยวพันกับการกินอาหาร ถ้าสุนัขของคุณกินบ่อย กินมาก (หรือดื่มน้ำมาก) เขาจะต้องขับถ่ายมาก และบ่อยตามปรกติ สุนัขที่ถูกปล่อยให้กินได้ทั้งวันตามสะดวก จะต้องมีการขับถ่ายบ่อยแน่นอน สำหรับสุนัขที่กินวันละ 1 มื้อต่อวัน จะขับถ่ายเพียง 1-2 ครั้งต่อวันเท่านั้น
อย่างไรก็ดี ลูกสุนัขนั้นจะมีการขับถ่ายถี่กว่าสุนัขที่โตแล้ว ซึ่งเป็นผลพวงมาจากชนิดและลักษณะของอาหารที่กิน กระเพาะปัสสาวะที่ยังไม่แข็งแรงพอที่จะกลั้นได้นานๆ และการที่เขาต้องกินบ่อยกว่าปกติ (ประมาณ 3-5 มื้อต่อวัน ขึ้นกับอายุของลูกสุนัข)
ในบทความนี้จะเล่าถึงวิธีการสอบให้สุนัขจักขับถ่ายในสถานที่ที่ถูกที่ควร และแนะนำให้คุณรู้ถึงหลุมพรางที่เจ้าของมักจะก้าวพลาดจนทำให้ฝึกไม่สำเร็จ การฝึกให้ลูกสุนัขให้ขับถ่ายให้เป็นที่และเป็นเวลา ต้องใช้ความอดทนในส่วนของคุณเป็นอย่างมาก มันเป็นเรื่องที่จะทำให้คุณอารมณ์เสียได้ง่าย ๆ และมักจะอดไม่ได้ที่จะทำโทษสุนัขเมื่อเขาทำผิดพลาดโดยไม่รู้ว่าคุณกำลังทำผิดมหันต์ เช่น
เมื่อเช้าวันหนึ่งคุณลงมาพบกับอุจจาระกองโตในห้องรับแขก และก็หมดความอดทน คุณจับคอสุนัขชื่อ ดวงใจ แล้วบังคับให้มันดมที่กองอุจจาระและตีมัน ที่จริงแล้วคุณก็รู้ว่าคุณไม่ควรที่จะโกรธดวงใจจนควบคุมสติไม่ได้ แต่คุณก็ไม่สามารถจะระงับอารมณ์ได้ คุณคิดแต่ว่าเจ้าดวงใจ ต้องเรียนรู้ในสิ่งที่มันทำผิดและวันนั้นเอง ดวงใจก็ได้เรียนรู้อะไรบางอย่าง
เช้าวันต่อมาเมื่อคุณลงมาที่ห้องรับแขก และคุณต้องแปลกใจเมื่อไม่เห็นว่า เจ้าดวงใจขับถ่ายทิ้งไว้ดังเช่นที่เคยปฏิบัติมา คุณจึงปล่อยให้ ดวงใจออกไปที่สนามเพื่อเดินเล่น และให้มันได้ไปทำธุระของตัวเอง
ทว่าหลังจากนั้น 1 เดือน เมื่อคุณรู้สึกไม่สบายจึงได้ตื่นขึ้นมาตอนเช้ามืด และลงไปข้างล่างเพื่อไปหายากิน เมื่อเปิดไฟสว่าง คุณต้องตกใจเมื่อพบว่าเจ้าหมาน้อย ดวงใจได้ถ่ายไว้กองโตที่พื้นห้องรับแขกอีกแล้ว แต่เนื่องจากคุณรู้สึกไม่ค่อยสบายเลยคิดว่าปล่อยเอาไว้ก่อน และจะมาเก็บทำความสะอาดทีหลัง แต่ตอนสายเมื่อคุณลงมาที่ห้องรับแขก คุณก็ไม่พบอุจจาระกองโตของเจ้าดวงใจแล้ว
เหตุการณ์ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นเป็นเพราะว่าหลังจากวันที่เจ้า ดวงใจถูกทำโทษ ทำให้มันหวาดกลัว และกินอุจจาระของตัวเองทุกวันก่อนที่เจ้าของจะลงมาเจอ ที่ผ่านมามันมีแต่ความกลัวและสับสนจากการถูกตี และทำให้มันเข้าใจบทเรียนนั้นอย่างผิดๆ มาตลอด การฝึกสุนัขให้ขับถ่ายเป็นที่นั้นใช้วิธีทำโทษไม่ได้เด็ดขาด สิ่งที่ต้องทำคือการสอนโดยไม่ใช้อารมณ์เท่านั้น หากคุณใช้แต่อารมณ์ คุณจะพบว่าในท้ายที่สุด คุณกำลังทำร้าย เจ้าดวงใจน้อย ๆ ของคุณเอง
การฝึกสุนัขหรือสุนัขโตตัวใหม่ให้ขับถ่ายเป็นที่นั้น คุณต้องดูเปอร์เซ็นต์ความสำเร็จเป็นหลักเพื่อที่จะมุ่งหน้าไปสู่การขับถ่ายถูกที่ทุกครั้งไป มันเป็นสิ่งที่แทบจะเป็นไปไม่ได้เลยที่ลูกสุนัขตัวใหม่ของคุณจะขับถ่ายถูกที่ได้ 100% ในช่วงแรกๆ และนี่คือความจริงเช่นกันสำหรับสุนัขที่โตแล้วและถูกฝึกมาไม่ดี หรือเมื่อเขาถูกย้ายไปอยู่ที่ใหม่ซึ่งจะต้องสอนกันใหม่หมด ดังนั้นการผ่อนปรนให้เขาบ้างและนำทางเขาให้ถูกต้องจะทำให้เขาเรียนรู้ได้เองในระยะเวลาหนึ่ง
ตัวอย่างเช่น ถ้าลูกสุนัขของคุณต้องปัสสาวะ 6 ครั้งต่อวัน การที่คุณให้เขาถ่ายถูกที่ได้ 4 ใน 6 ครั้งด้วยการสังเกตและใช้ความระมัดระวังในการฝึกตั้งแต่แรกเริ่มนั้นถือว่าดีมากแล้ว และถ้าทำเช่นนี้ติดต่อไปหลายๆวันหรือหลายสัปดาห์ ไม่นานเขาจะทำได้ถูกต้องทั้ง 6 ครั้งแน่นอน
สุนัขนั้นมีความต้องการขับถ่ายเป็นส่วนใหญ่อยู่สามเวลา คือ หลังการกินอาหารหรือดื่มน้ำ หลังการเล่น และหลังการตื่นนอน หรือการเปลี่ยนจากสถานที่นึงไปอีกที่นึง เวลาที่คุณฝึกสอนสุนัขขับถ่าย การคำนึงถึงช่วงเวลาเหล่านี้จะช่วยให้คุณประสบความสำเร็จได้อย่างรวดเร็ว หลังจากที่สุนัขดื่มน้ำหรือเล่นเสร็จแล้ว คุณต้องรีบพาเขาไปในที่ที่คุณต้องการให้เขาขับถ่าย และเมื่อเขาตื่นนอน สิ่งแรกที่คุณควรทำคือพาเขาออกไปขับถ่ายในที่ที่คุณต้องการเช่นกัน
การรอคอยเป็นเกมส์ที่น่าเบื่อใช่ หรือไม่ ?มันเป็นเวลาตอนเช้าตรู่ คุณจูงสุนัขลงไปที่สนามหญ้าในชุดนอนยังไม่ได้อาบน้ำคุณมีเวลาแค่ 20 นาทีก่อนที่คุณจะต้องแต่งตัวไปทำงาน แต่เจ้าหมาตัวแสบของคุณยังไม่ยอมทำธุระสักที แต่อย่างหนึ่งที่คุณมั่นใจคือทันทีที่คุณพามันกลับเข้าบ้าน มันจะฉี่ใส่พื้นห้องนั่งเล่นในทันที มันน่าหงุดหงิดที่สุด คุณทั้งสับสนทั้งไม่มีทางออกกับเรื่องน่าโมโหนี้ เจ้าของส่วนใหญ่ไม่ค่อยรู้ว่าจะทำอย่างไรให้สุนัขขับถ่ายเวลาที่คุณพยายามจะให้มันขับถ่ายเป็นเวลา แต่ทุกๆ เกมส์ นั้นย่อมมีเทคนิคด้วยกันทั้งนั้น ไม่เว้นแม้แต่การฝึกสุนัขให้ขับถ่ายเป็นที่ เป็นเวลา และสิ่งต่อไปนี้ คือเทคนิคที่คุณต้องรู้ที่จะใช้ได้กับสุนัขทุกตัว ทุกสายพันธุ์
ควรพาสุนัขออกไปเดินในระยะทางสั้นๆ แต่ให้เดินเร็วๆ หน่อย เพื่อให้ร่างกายได้ขยับเขยื้อน และให้โลหิตเริ่มหมุนเวียน เมื่อคุณพาเขาไปถึงจุดที่ให้ขับถ่าย ณ จุดนั้น คุณต้องหยุดนิ่งไม่เคลื่อนที่ และไม่ขยับขาไปมา ปล่อยสายจูงให้หย่อน ให้มีความยาวพอที่จะให้สุนัขเดินรอบๆ บริเวณได้อย่างสบายๆโดยที่คุณต้องพยายามทำเหมือนคุณไม่มีตัวตนอยู่ในที่นั้น อย่าส่งเสียง อย่าทำอะไรทั้งนั้น หลายๆ คนทำผิดพลาดจากการที่ไปเร่งรัดสุนัขให้ปัสสาวะด้วยการออกอาการ หรือการพูดกับเขา ซึ่งที่จริงแล้วมันเป็นการทำลายสมาธิของสุนัขเท่านั้น สุนัขต้องรู้สึกมีอารมณ์ที่จะขับถ่าย อยู่ลำพังในสภาพแวดล้อมที่สงบนิ่ง พยายามมองเขาด้วยหางตาแทนที่จะมองตรงๆ ถ้าเขามองดูคุณเหมือนจะชวนคุณเล่น คุณต้องเมินเฉยและมองไปที่ไกลๆ สักพักหนึ่งคุณจะเริ่มรู้สึกว่าเขาให้ความสนใจพื้นที่โดยรอบมากขึ้น หากเขาเริ่มดมที่จุดๆ หนึ่งอย่างใจจดใจจ่อ นั่นแสดงว่าเขาจะเริ่มทำธุระของเขาแล้ว พยายามอย่าออกอาการดีใจจนออกนอกหน้า คุณต้องเงียบๆเอาไว้ ถ้าเป็นการทำครั้งแรกของการฝึกการขับถ่ายนอกบ้าน เขาอาจจะแสดงความกระวนกระวานไม่มั่นใจบ้างซึ่งคุณจะต้องพยายามให้เขาชิน การที่คุณไม่ปล่อยสายจูงให้ยาวเกินไป ทำให้เขาถูกจำกัดพื้นที่ในรัศมีที่คุณเป็นคนเลือก แต่ไม่นานนักความต้องการของร่างกายที่ต้องการจะขับถ่ายก็จะชนะในที่สุด และเมื่อเขาขับถ่ายแล้วดมในจุดนั้นๆ นั่นหมายถึงคุณทำสำเร็จแล้ว และเป็นเวลาที่เหมาะสมอย่างยิ่งที่จะให้รางวัลและคำชมเพื่อเป็นการตอกย้ำว่าเขาทำถูกแล้ว สิ่งต่อไปก็คือการจำจุดๆ นั้นให้ดี และคุณจะต้องพาเขามาทุกๆ ครั้งที่ต้องการให้เขาทำธุระ กลิ่นของหนังสือพิมพ์นั้นไม่เหมือนกลิ่นอื่นๆที่สุนัขดมเป็นประจำ ทำให้เขาจดจำได้ง่าย ทำความสะอาดก็ง่าย จึงเป็นสิ่งที่ใช้ฝึกขับถ่ายได้ดีมาก
หากคุณสามารถใช้ช่วงเวลาทั้งสามที่คุณรู้ว่าจะต้องขับถ่าย ร่วมกับจุดๆเดิมที่เขาเคยถ่ายไว้ได้อย่างสม่ำเสมอ ไม่นานเลยสุนัขของคุณจะถ่ายเป็นที่ได้อย่างร้อยเปอร์เซ็นต์
หนังสือพิมพ์ แผ่นรองซับและสเปรย์ที่มีกลิ่น อุปกรณ์สำหรับฝึกสุนัขขับถ่าย
คนส่วนหนึ่งอาศัยอยู่ในคอนโดและอพาร์ทเม้นท์กับสัตว์เลี้ยง จึงไม่เป็นเรื่องง่ายที่จะฝึกสุนัขให้ขับถ่ายถูกที่เมื่ออยู่ในที่อยู่อาศัยประเภทนี้ หลายๆคนพบว่ามันง่ายและสะดวกกว่าที่จะสอนสุนัขให้ใช้พื้นที่ที่ระเบียงหรือห้องน้ำสำหรับรับแขกแทนในการขับถ่าย และใช้กระดาษหนังสือพิมพ์หรือแผ่นรองซับเป็นที่ให้เขาขับถ่าย เพื่อให้ทำความสะอาดได้ง่าย
ส่วนผสมของกระดาษและหมึกของหนังสือพิมพ์มีกลิ่นเฉพาะพิเศษที่เหมาะสำหรับฝึกสุนัขให้ขับถ่าย มันเป็นเรื่องบังเอิญที่น่ายินดีของหนังสือพิมพ์นั้นไม่เหมือนกลิ่นอื่นๆ ที่สุนัขดมเป็นประจำ ทำให้เขาจดจำได้ง่าย ทำความสะอาดก็ง่าย จึงเป็นสิ่งที่ใช้ฝึกขับถ่ายได้ดีมาก เพราะทั้งหาได้ง่าย ทั้งยังราคาถูกและย่อยสลายได้ในขณะที่แผ่นรองซับน้ำได้ดีกว่าและเก็บกลิ่นได้อาจจะหายากในบางเวลา และอาจทำให้เกิดปัญหาเมื่อคุณอยู่ในภาวะคับขันหาซื้อไม่ได้
ในด้านของสเปรย์ ปัจจุบันมีสเปรย์ที่มีกลิ่น 2 ชนิด ที่ขายในท้องตลาด ชนิดแรกเป็นประเภทที่ใช้ห้ามสุนัขใช้พื้นที่นั้น และชนิดที่สองคือสเปรย์ที่ทำให้สุนัขอยากจะใช้จุดนั้นเป็นจุดขับถ่ายปัญหาของการใช้สเปรย์ทั้งสองชนิด คือ มันอาจจะใช้ได้ผลกับสุนัขบางตัวและไม่ได้ผลสำหรับบางตัว
ข้อยกเว้นบางกรณี
ถ้าคุณมาถึงขั้นนี้และยังมีปัญหา คุณควรรู้ว่า กฎเกณฑ์ หรือ เกมส์ ต่างๆ นั้นย่อมมีข้อยกเว้น ยังมีสาเหตุอื่นๆ ที่ว่าทำไมสุนัขถึงยังมีการขับถ่ายผิดที่เนื่องจากที่ๆ คุณเลือกนั้นไม่เหมาะสม หรือเขาไม่สามารถกลั้นการขับถ่ายหรือปัสสาวะได้
ข้อยกเว้นโดยทั่วไป
คือการที่สุนัขปัสสาวะเพื่อสร้างอาณาเขตของเขา โดยเฉพาะสุนัขตัวผู้ที่ยังไม่ทำหมัน สุนัขตัวเมียที่มีความเป็นผู้นำสูงนั้นอาจจะทำได้เช่นกัน การทำสัญลักษณ์โดยใช้ปัสสาวะเป็นวิธีของสุนัขที่จะกำหนดอาณาเขตของเขา หรือเป็นการแสดงความเป็นใหญ่ การทำหมันสุนัขตัวผู้ของคุณจะจำกัดฮอร์โมนที่ทำให้เกิดความอยากสร้างอาณาเขต แต่ถ้าสุนัขทำเป็นนิสัยแล้วอาจไม่สามารถหยุดพฤติกรรมนี้ได้โดยสิ้นเชิง (การทำหมันก่อนจะยกขาเป็นช่วงประมาณ 6 เดือนจะได้ผลดีที่สุด) การหยุดพฤติกรรมนี้จะต้องมีการจัดการวิถีชีวิตของสุนัข และตารางเวลาเสียใหม่ซึ่งรวมถึงการจะพาเขาไปขับถ่ายบ่อยขึ้น การทำความสะอาดพื้นที่ที่สุนัขเคยทำเครื่องหมายเอาไว้อย่างหมดจด
ปัญหาสุขภาพก็เป็นอีกเหตุผลที่สุนัขบางตัวไม่สามารถอั้นการขับถ่ายจนถึงเวลาที่ยอมให้เขาถ่ายได้ มีปัญหาสุขภาพหลายชนิดที่เป็นสาเหตุก่อให้เกิดการขับถ่ายมากผิดปกติ เช่น ปัญหาของต่อมไร้ท่อ (hyperthyroidim) การติดเชื้อของไต้ และแม้แต่ผลข้างเคียงจากยาบางตัวก็สามารถทำให้เกิดอาการเช่นนี้ได้ ปัญหาอาจเกิดจากการที่เกิดมามีกระเพาะปัสสาวะทำงานไม่เป็นปกติก็ได้เช่นกัน หากคุณพบว่าปัญหานั้นเกิดขึ้นมายาวนานผิดปกติ ควรปรึกษาสัตวแพทย์
สถานการณ์อีกอย่างที่พบไม่บ่อยนัก คือ กรณีสุนัขมีปัญหาเรื่องความหวาดกลัวสิ่งต่างๆมากเป็นพิเศษ สุนัขส่วนหนึ่งที่มีปัญหานี้มักจะขับถ่ายหรือปัสสาวะโดยตั้งใจ เพื่อให้สภาพแวดล้อมนั้นมีกลิ่นที่คุ้นเคย สุนัขบางตัวเมื่อไปอยู่ในที่ที่ไม่คุ้นเคยหรือเมื่อเครียดมากๆ จะพยามยามทิ้งกลิ่นของตัวเองไว้เพื่อรู้สึกสบายใจหรือปลอดภัยขึ้น หากสุนัขมีพฤติกรรมเช่นนี้สิ่งที่ต้องแก้ไขคือเรื่องความขี้กลัวของสุนัข หรือกรณีที่สุนัขต้องการเป็นที่สนใจของเจ้าของ เพราะเจ้าของตามใจเกินเหตุ ไม่มีเวลาให้มัน หรือไม่มีความเป็นผู้นำเพียงพอ
